පසුගිය සති කිහිපය පුරාවටම අහන්න ලැබුණු සිය දිවි නසා ගැනීම් ප්‍රමාණය ඉතා ඉහළයි. ඒ අතරින් පේරාදෙනිය විශ්ව විද්‍යාලයේ ආධුනික කථිකාචාර්යවරියගේ සිය දිවි නසාගැනීම කාගේත් කතා බහට ලක් වුනා. මේ දේවල් අසන දකින බොහෝ දෙනා මැරුණු පුද්ගලයාට ඇගිල්ල දිගු කලා. ඒ අතර අතලොස්සක් දෙනා පමණයි විශාදය (depression) යන රෝගී තත්වය හේතුවෙන් සිය දිවි නසා ගන්නා බව තේරුම් ගෙන ඇත්තේ.
සැබවින්ම විශාදය යනු කුමක්ද? විශාදය යනු දිගු කාලිනව පවත්නා දොම්නස් සහගත මානසික තත්වයක්. දිගුකාලීන දොම්නස හේතුවෙන් හට ගන්නා මානසික අවපීඩනය කාලයත් සමග "සායනික විශාදය" නමින් හැදින්වෙන මානසික රෝගී තත්වයට පෙරලිය හැකි ය. මේ හේතුවෙන් සියදිවි නසා ගැනීම්, දිවි නසාගැනීමට තැත් කිරීම්, තමාටම හානි කර ගැනීම් යනාදිය සිදු කරගත හැකි ය. මේවා සිදුවන්නේ ප්‍රතිකාර ලබා නොගන්නා විශාද රෝගීන් අතරය.
විශාදයේ මූලික රෝග ලක්ෂන කිහිපයක් හදුනාගත හැකි ය. ඒවා නම්,
- දුක්බර බව
- කිසිදු බලාපොරොත්තුවක් නැති බව
- වරඳකාරී හැගීම්සහිත බව
- හුදකලා බව
- කිසිදු වැඩක් පිළිබද සතුටක්, අවශ්‍යතාවයක් නොමැති බව
- කිසිවකට අවධානය යෙදිය නොහැකි බව
- තීරනවලට එළඹීමට නොහැකි බව
- තමාට හානි කරගැනීමට සිත් වීම
- මතට ඇබ්බැහි වීම
- ශක්තියෙන් අඩු බව
- ශාරීරික වේදනාවන් ඇති වීම
- ආහාර අරුචිය
- නින්ද නොයාම
- එදිනෙදා වැඩ අතපසු කිරීම
ඒ අතර,
- දිගුකාලීන ආතතිය නිසා ඇතිවන මානසික අසහනය
- ආදරය, සෙනෙහස අහිමි වීම
- පුද්ගලයා ලොව දකින ස්වභාවය අනූව ද
- දීර්ඝ කාලීන ශාරීරික රෝග
- අධික ලෙස මත්පැන් භාවිතය
- විරැකියාව
- අන්තර් පුද්ගල සබදතා බිදී යාම
- බරපතල ලිංගික අතවරයන්ට මුහුණ පෑම
මෙවන් රෝගීන් කඩිනමින් මනෝ වෛද්‍යවරයෙකු හෝ අවම වශයෙන් මනෝ උපදේශකවරයෙකු වෙත යොමු වීම ඉතා වැදගත් වේ. එහිදී විශාදය සදහා,
- මනෝ චිකිත්සාව
- රසායනික ඖෂධ ප්‍රතිකාර
- විද්‍යුත් ප්‍රතිකාර ක්‍රම
වශයෙන් විශාදය ඇති විට මනෝ චිකිත්සක ප්‍රතිකාර, ක්‍රියාශීලී දිවි පෙවෙතකට හුරු කිරීම, ව්‍යායාම සදහා යොමු වීම මගින් රෝගය වලක්වා ගත හැකි ය.
විශාදයෙන් පසු අවධීන් හී දී මනෝ චිකිත්සක ක්‍රම පමණක් නොව ඖෂධ සදහා යොමු කරවයි. නොකඩවා මාස කිහිපයක් මෙම ඖෂධ ලබාගත යුතු වේ.
උග්‍ර විශාද රෝගීන් සුව කිරීම සදහා විද්‍යුත් ප්‍රතිකාර පවා වෛද්‍යවරුන් නිර්දේශ කරයි.
විශාද රෝගීන් අප අතරත් සැගව සිටිය හැකිය. ඔවුන් හදුනාගෙන නිසි ප්‍රතිකාර සදහා යොමු කරවීම ඔවුන්ට කළ හැකි ලොකුම උපකාරයයි.
විශාදයෙන් පසු අවධීන් හී දී මනෝ චිකිත්සක ක්‍රම පමණක් නොව ඖෂධ සදහා යොමු කරවයි. නොකඩවා මාස කිහිපයක් මෙම ඖෂධ ලබාගත යුතු වේ.
උග්‍ර විශාද රෝගීන් සුව කිරීම සදහා විද්‍යුත් ප්‍රතිකාර පවා වෛද්‍යවරුන් නිර්දේශ කරයි.
විශාද රෝගීන් අප අතරත් සැගව සිටිය හැකිය. ඔවුන් හදුනාගෙන නිසි ප්‍රතිකාර සදහා යොමු කරවීම ඔවුන්ට කළ හැකි ලොකුම උපකාරයයි.
